شرح دعای روز دوازدهم ماه رمضان در شش فراز : 1. لباس عفت 2.ارزش قناعت 3. عدل و انصاف 4. مقابله با ترس 5. حقیقت عصمت 6. اهمیت سوره ناس

دعای روز دوازدهم‏

«اللَّهُمَّ زَيِّنِّي فِيهِ بِالسِّتْرِ وَ الْعَفَافِ وَ اسْتُرْنِي فِيهِ بِلِبَاسِ الْقُنُوعِ وَ الْكَفَافِ وَ احْمِلْنِي فِيهِ عَلَى الْعَدْلِ وَ الْإِنْصَافِ وَ آمِنِّي فِيهِ مِنْ كُلِّ مَا أَخَافُ بِعِصْمَتِكَ يَا عِصْمَةَ الْخَائِفِينَ »

ترجمه: اى خدا در اين روز مرا به زيور ستر و عفت نفس بياراى و به جامه ی قناعت و كفاف بپوشان و به كار عدل و انصاف بدار و از هر چه ترسانم مرا ايمن ساز به نگهبانى خود اى نگهدار و عصمت بخش خدا ترسان عالم!

شرح دعای روز یازدهم ماه رمضان

شرح فراز اول:

«للَّهُمَّ زَيِّنِّي فِيهِ بِالسِّتْرِ وَ الْعَفَافِ» خدایا در اينروز مرا به زيور و عفت نفس بياراى!

لباس عفت

لباس انسان را علاوه بر این که از سرما و گرما محافظت می کند او را زیبا نیز می نماید.

رسوایی آنچنان انسان را نزد خودش ونزد دیگران زشت می کند که هیچ زیبایی نمیتواند در مقابل آن مقاوت نموده و از شدت زشتیش بکاهد. بلکه هر چه زیبایی ظاهری و موقعیت اجتماعی بیشتر باشد به وقت رسوایی زشتی انسان بیشتر موجب آزار و اشمئزاز می شود. خداوند بلعم باعورا را تشبیه به سگی می کند که در همه حال له له می زند! او به حدی از رشد رسیده بود که مستجاب الدعوه شده بود ولی با همراهی طاغوت زمانش بر علیه پیامبری برخواست که خود به او گرویده بود! (اعراف: 176)

در دعای روز دوازدهم از خداوند خواسته می شود اولا زشتی هایی که از ما سر زده است بپوشان تا گندابش ما را رسوا نسازد و ثانیا از درون قدرتی در ما به وجود بیاور تا دیگر سوی این زشتکاری ها نرویم.

عفت به معنای قدرتی درونی برای پرهیز ازاموری است که رسوایی به بار می آورد. قالباعفت در مورد کنترل شکم پرستی و شهوت رانی بکار می رود. درروایتی از امام باقر (علیه السلام) آمده است که خداوند به هیچ چیزی همچون باز داشتن شکم و قوای جنسی از گناه، پرستیده نشده است! « مَا عُبِدَ اللَّهُ بِشَيْ‏ءٍ أَفْضَلَ مِنْ عِفَّةِ بَطْنٍ وَ فَرْجٍ» (كافي: 22/80)

انسان با افکار مادی خودش با نادیده گرفتن امور معنوی برای زینت خود تنها به دنبال آرایش های مادی و جلوه های دنیایی می رود غافل از آن که در نزد اهل دنیا نیز حضرت یوسف زمانی زیبایی اش زیاد  شد که درخواست زلیخا را رد کرد و زندان را برآنچه او ودیگران به سویش دعوتش می کردند ترجیح داد. (یوسف: 33)

شرح فراز دوم دعای روز دوازدهم ماه رمضان

«وَ اسْتُرْنِي فِيهِ بِلِبَاسِ الْقُنُوعِ وَ الْكَفَافِ» و به جامه ی قناعت و كفاف بپوشان!

ارزش قناعت

انسان های قانع سریع تر از دیگران می گویند: «بس است» و انسان های حریص دیرتر

غالبا انسان ها حریص هستند. در همه ی موارد زندگی مثل خوراک و پوشاک وغیره حریص هستند و دیر قانع شده و یا اصلا قانع نمی شوند. دهانشان را جز خاک گور پر نمی سازد! انسان ها در فرصت طلایی زندگی دنیا که باید برای آخرت خود توشه بر دارند تا لب گور مشغول سرگرمی در دنیا هستند. (تکاثر: 2)

گرچه قناعت همه ی کمال نیست و ممکن است با بعضی از زشتی ها جمع شود و انسان باید علاوه بر داشتن خصلت قناعت، دیگر خصلت های ارزشی را نیز در خود ایجاد نماید ولی روحیه ی قناعت سبب می شود تا عیوب انسان نزد دیگران آشکار نشود و عزت او حفظ گردد. و در مقابل حرص انسان را عریان و زشت نزد دیگران جلوه می دهد.

انسان باید در امور مادی خود را با پایین دست خود قیاس کند که از حرص زدن های مادی خود کم کنند و در امور معنوی با بالا دست خود قیاس کنن که حرص معنوی انها زیاد شود.

خداوند به پیامبرش هشدار می دهد که: « لا تُعْجِبْكَ أَمْوالُهُمْ وَ أَوْلادُهُم‏» (توبه: 85)، «لا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلى‏ ما مَتَّعْنا بِهِ أَزْواجاً مِنْهُمْ زَهْرَةَ الْحَياةِ الدُّنْيا لِنَفْتِنَهُمْ فيهِ وَ رِزْقُ رَبِّكَ خَيْرٌ وَ أَبْقى‏» (طه: 131)

هر چه انسان در دنیا از امکانات رفاهی بیشتر برخوردار باشد و توان برآوردن هوس هایش را بیشتر داشته باشد، آزمون های الهی را برای خودش سخت تر می نماید و بیشتر دچار فتنه می گردد.

انسان قانع حتی در مقابل دنیای دنیاداران شگفت زده نیز نمی شود. چه رسد به این که این دنیا را هوس کند و بعد بخواهد هوسش را محقق سازد.

شرح فراز سوم دعای روز دوازدهم ماه رمضان

«وَ احْمِلْنِي فِيهِ عَلَى الْعَدْلِ وَ الْإِنْصَافِ» و من را به كار عدل و انصاف بدار!

عدل و انصاف

عدل، میانه روی است و انصاف به معنای دیگران را مثل خود انگاشتن است.

عدل در سه حوزه ی اعتقاد و اخلاق و اعمال قابل مصداق یابی است.

عدل در اعتقاد مطابق با صواب و حقیقت است به معنای این که کسی که عادلانه می اندیشد یعنی به آن چه درست است و حقیقت دارد معتقد است و آن را اظهار می دارد. عدالت در قضاوت در حوزه عدل اعتقادی قابل طرح است.

عدل در اخلاق به معنای نفی افراط و تفریط در خلقیات نفسانی است مثل شجاعت که میانه بین گستاخی و ترس است. همه ی فضائل اخلاقی، میانه ی بین دو رذیله اخلاقی هستند.

عدل در اعمال به معنای ستم نکردن است. که هم شامل گفتار می شود وهم رفتار. عدالت در گفتار همان صدق و راستگویی است و عدالت در رفتار همان انصاف و مواسات است.

«انصاف» و بعد «مواسات» و همچنین «به یاد خداوند بودن در همه ی حالات روحی» سه عنوان برای سخت ترین کارهایی هستند که خداوند انسان ها را به آن مأمور ساخته است (کافی: 2/145).

انصاف به معنای این است که برای دیگران بپسند هر آنچه برای خود می پسندی و برای آن ها نپسند هر آن چه برای خود نمی پسندی. و این کاری بس سخت و سترگ است و لذا به عنوان «سید الاعمال» از آن نام برده شده است.

شرح فراز چهارم دعای روز دوازدهم ماه رمضان

«وَ آمِنِّي فِيهِ مِنْ كُلِّ مَا أَخَافُ » و از هر چه ترسانم مرا ايمن ساز!

مقابله با ترس

حزن و ترس دو خصلتی است که خاکسترش بر سر همه ی انسان ها نشسته است.

اندوه، ترس از گذشته است و ترس هراسی است که به خاطر نگرانی نسبت به حوادث آینده در انسان شکل می گیرد. و اندوه باقیمانده هراسی است که از حوادث ناگوار گذشته در جانش جا خوش کرده است.

برای فائق آمدن بر ترس و اندوه باید با حوادث به صورت عینی و واقعی برخورد کرد. حوادثی که در دنیا برای انسان اتفاق می افتد بیشتر ذهنی و وهمی است.

اما آخرت بر عکس دنیا است. هر آنچه از رنج های آخرت که در تصور بیاید واقعیت آن بسیار بیشتر هولناک تر است. و همچنین در سرورهای آخرت نیز بسیار لذت بخش تر از چیزی است که تخیل می شود.

اسلام عزیز انسان را نسبت به حقیقت عوامل ترس در دنیا و آخرت آن گونه آشنا می کند که انسان بعد از چندی نسبت به عوامل ترس های دنیوی شجاع شده و کمتر این عوامل در او ترس ایجاد می کنند و در مقابل نسبت به ترس های اخروی هراسان و ترسان شده و احتمال ضعیف دوزخی شدن نیز به سختی دچار وحشت می شود.

بد مردمانی هستند آنها که ترسوی دنیا و گستاخ آخرت هستند!

به راستی ما بد مردمانی هستیم! خدایا نجاتمان بده که سخت به نجات تو نیازمندیم!

با پناه بردن به تعالیم خداوند و تفکرات توحیدی می توان شجاعت را در خود تقویت نمود و  ترس را از خود زدود و نسبت به شرور دنیوی ایمن شد آن گونه که در سوره فلق آمده است. « قُلْ أَعُوذُ بِرَبّ‏ الْفَلَقِ، مِن شَرِّ مَا خَلَقَ»

شرح فراز پنجم:

«بِعِصْمَتِكَ» به نگهبانى خود!

حقیقت عصمت

 خواسته ها در دعای روز دوازدهم با تمسک به اسم عاصم مطرح شده است.

عصمت بیشتر نگهداری های روحی و درونی است در مقابل محافظت که بیشتر مربوط به بازداری های بیرونی است.

با دقت در مضامین دعای روز دوازدهم در می یابیم که قناعت و عدالت و امنیت در تقابل با حرص و ظلم و ترس قرار دارد. برای بهره مندی از صفات ارزشی و رهایی از خصلت های مقابل آنها ما به شدت نیازمند یک عصمت درونی هستیم، عصمتی که ما را از ذهنیات وهمی خارج کند و با واقعیت دنیا آشنا سازد.

ما وقتی فکر می کنیم لذت در داشتن بیشتر است و زمانی که فکر می کنیم ستم ما را زودتر به اهدافمان می رساند تا عدالت، و زمانی که فکر می کنیم با پیروی از ترس می توانیم از شرور دنیوی رهایی یابیم. ما دچار وهم شده ایم و اصلا فکر نکردیم.

لذت در «به اندازه داشتن» است. عدالت ما را زودتر به اهدافمان می رساند. اصلا با ستم هیچ هدفی محقق نمی شود و تنها با شجاعت می توان به امنیت رسید. ملتی که از ابرقدرت های پوشالی می ترسد او همیشه خواهند ترسید حتی اگر مدرن ترین اسلحه های جهان را داشته باشد.

شرح فراز ششم دعای روز دوازدهم ماه رمضان

«يَا عِصْمَةَ الْخَائِفِينَ» اى نگهدار و عصمت بخش خدا ترسان عالم!

اهمیت سوره ی ناس

سوره ی ناس برای رهایی از ترس های معنوی و سوره فلق برای رهایی از ترس های مادی نازل شده است. در سوره ی ناس با تمسک به سه نام رب، مالک و اله از وسوسه که تنها ترین علت ترس های معنوی است به خداوند پناه برده می شود. علت تمسک به این نام نیز به خاطر این است که شیطان از با وسوسه ای که می کند می خواهد در انسان نسبت به ربوبیت و مالکیت و در نهایت نسبت به الوهیت خداوند انسان را دچار تردید نموده و در ادامه انسان را نسبت به اسماء ذات مقدس منکر سازد.

در سوره فلق با تمسک به نام رب الفلق که به معنای پروردگار صبح است، روح امید و زندگی را در انسان زنده نموده و به این وسیله او را از شرارت های موجودات جهان هستی و از آن جمله انسان های فریب کار (غاسق) و مشکل ساز (نفاثات) خصوصا حسودان ایمن دارد.

همه ی عوامل ترس انسان ها در این دو سوره خلاصه شده است. این مختصر جای توضیح بیشتر درباره ی مضامین این دو سوره نیست

می توانید خود در این باره به مطالعه بپردازید و تفکر کنید یقینا تأثیر زیادی در احساس امنیت شما خواهد داشت.