شرح دعای روز یازدهم ماه رمضان

شرح دعای روز یازدهم ماه رمضان در پنج فراز:1. حقیقت حسان 2. فسق اعتقادی 3. رابطه ی خشم خداوند و دوزخ 4. یاری خداوند 5. استغاثه ی موجودات هستی

دعای روز يازدهم‏

«اللَّهُمَّ حَبِّبْ إِلَيَّ فِيهِ الْإِحْسَانَ وَ كَرِّهْ إِلَيَّ فِيهِ الْفُسُوقَ وَ الْعِصْيَانَ وَ حَرِّمْ عَلَيَّ فِيهِ السَّخَطَ وَ النِّيرَانَ بِعَوْنِكَ يَا غِيَاثَ الْمُسْتَغِيثِينَ»

ترجمه: اى خدا در اين روز احسان و نيكويى را محبوب من و فسق و معاصى را ناپسند من قرار ده و در اين روز خشم و آتش قهرت را بر من حرام گردان به يارى خود اى فريادرس فرياد خواهان!

رمضان

شرح دعای روز دهم ماه رمضان

شرح فراز اول دعای روز یازدهم ماه رمضان

«اللَّهُمَّ حَبِّبْ إِلَيَّ فِيهِ الْإِحْسَانَ» اى خدا در اين روز احسان و نيكويى را محبوب من نما!

حقیقت احسان

احسان را قبلا معنا کردیم و گفتیم به معنای رفع نیاز قبل از اظهار آن است.

خداوند در سوره ی حجرات آیه 7 می فرماید: « لكِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَيْكُمُ الْإيمانَ وَ زَيَّنَهُ في‏ قُلُوبِكُمْ وَ كَرَّهَ إِلَيْكُمُ الْكُفْرَ وَ الْفُسُوقَ وَ الْعِصْيان‏» با توجه به این که خداوند دراین آیه محبوب گردانیدن ایمان ومکروه نمودن فسق و معصیت را کاری انجام شده از طرف خودش برای مؤمنین می داند چگونه است که دراین دعا همین محبوبیت ومکروهیت را دوباره مؤمنین ازخداوند می خواهند؟

محبوبیت ایمان واحسان وناخوش داشتن کفر وفسق وعصیان دربرهه ای از زمان – در صدر اسلام و در ده سال نخست هجرت – محقق شد و اسلام ریشه دواند و همه شبه جزیره عربستان را درنورید ولی این نعمت بزرگ توسط مسلمانان به درستی پاس داشته نشد. هر نعمتی نیازمند به محافظت و پاسداری دارد و الا باز پس گرفته می شود.

آیا مسلمانان بعد از شهادت پیامبرشان با پشت کردن به مظهر ایمان که امام علی(علیه السلام) باشد و با رو کردن به دیگران که مصداق اکمل کفر و قسوق و عصیان باشد نعمت هدایت را پاس داشتند؟!

متأسفانه همه ی امت ها پس از ایمان به پیامبرشان در آزمون اقرار به ولایت جانشین پیامبر خود مردود می شدند و به همین خاطر شریعتی که آورده شده  بعد با تحریف همراه می شد و گمراهی دوباره سایه شومش را می گستراند.

ما در این دعا از خداوند می خواهیم که ما را در راه هدایت ثابت قدم بدارد و همچنان ایمان و احسان را در نظرمان زیبا جلوه داده و با پناه دادن ما و محافظت از شر شیطان هیچ چیز از کفر و معصیت و فسق در نظر ما جلوه نکند و زیبا ننماید

محبت خداوند به محسنین

خداوند در قرآن بیش از همه به محسنین اظهار محبت نموده است لذا در پنج جای قرآن مضمون این آیه وجود دارد که: « وَ اللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنينَ» برهمین اساس رحمت خداوند بیشتر به محسنین نزدیک است:« إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَريبٌ مِنَ الْمُحْسِنينَ» (اعراف: 56)

یکی از مصادیق مهم احسان گذشتن از خطای دیگران قبل از عذرخواهی آنها است. توجه به این نکته بسیاری از نابسامانی های اجتماعی را سامان می بخشد: « فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اصْفَحْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنينَ»(مائده: 13)

در اسلام احسان به والدین از اهمیت خاصی برخوردار است. اصلا یکی از تمایزات اسلام با دیگر ادیان و مکاتبی که ادعای رستگاری انسان را دارند همین احسان به والدین به عنوان توصیه مهم برای بیرون رفتن از بسیاری از مشکلات است.

خداوند در قرآن هر جا مسئله احسان به والدین را مطرح نموده است، قبل از آن مسئله ی توحید و نفی شرک را مطرح کرده است.

احسان به والدین و توجه کافی در کمک به آنها همراه با تکریم شخصیتشان ادعای موحد بودن انسان را به خوبی به اثبات می رساند. زیرا برای اثبات توحید، شکرگذاری نعمت های او و به خصوص تشکر از والدین که واسطه ی نعمت وجود هستند تنهاترین راه است. گرچه طبق احادیث، والدین معنوی که پیامبر عظیم الشأن اسلام (صلى الله عليه و آله)  و امام علی (علیه السلام ) باشند از اولویت نخست برای احسان برخوردار هستند.

عزیزان در این ماه مبارک از احسان غفلت نکنیم زیرا هنگام مرگ هرچه از خداوند بخواهیم که ما را برگرداند تا جزء محسنین گردیم سودی ندارد: « أَوْ تَقُولَ حينَ تَرَى الْعَذابَ لَوْ أَنَّ لي‏ كَرَّةً فَأَكُونَ مِنَ الْمُحْسِنينَ بَلىَ‏ قَدْ جَاءَتْكَ ءَايَاتىِ فَكَذَّبْتَ بهِا وَ اسْتَكْبرَتَ وَ كُنتَ مِنَ الْكَفِرِينَ » (زمر: 58 و 59)

شرح فراز دوم:

«وَ كَرِّهْ إِلَيَّ فِيهِ الْفُسُوقَ وَ الْعِصْيَانَ» و فسق و معاصى را ناپسند من قرار ده!

فسق اعتقادی

فسق در فرهنگ قرآن به معنای انحراف در عقیده است. لذا این فراز دعای روز یازدهم، هم انحراف اعتقادی و هم انحراف رفتاری مورد نظر قرار گرفته است.

ریشه همه ی انحرافات تمایل به انحراف است. تا زمانی این تمایل از بین نرود عصمت از گناه و انحراف در انسان به وجود نمی آید. حضرات معصومین( علیهم السلام ) به این نقطه از کراهت و انزجار نسبت به گناه رسیده اند لذا بدون آن که نیروی عصمت آنها را مجبور به تقوا کند آنها خود راه تقوی را برگزیده اند درست مثل این که ما هیچ تمایلی نسبت به خوردن آب کثیف نداریم بلکه نسبت به این عمل متنفر و منزجر هم هستیم.

استجابت این فراز از دعا متوقف بر استجابت قسمت نخست این دعا است؛ زیرا تا احسان نزد ما محبوب نشود و ما رو به احسان نیاوریم زشتی گناه نزد ما آشکار نشده و همچنان فریب شیطان را خورده و کارهای زشتمان نزدمان جلوه خواهد داشت.

شرح فراز سوم دعای روز یازدهم ماه رمضان

«وَ حَرِّمْ عَلَيَّ فِيهِ السَّخَطَ وَ النِّيرَانَ» و در اين روز خشم و آتش قهرت را بر من حرام گردان!

رابطه ی خشم خداوند و دوزخ

آتش دوزخ همان خشم خداوند است که این گونه ظهور پیدا نموده است.

در این دعا خشم خداوند به همراه خصوصیت شعله وری دوزخ آورده شده است تا این حقیقت را گوشزد نماید که بهشت و دوزخ و اصلا همه ی هستی مظهر اسماء خداوند است. وقتی باران می بارد دعا مستجاب است. چرا؟ زیرا باران نشان مهربانی خداوند است. پس باید از این فرصت استفاده نموده و خواسته ها مطرح شود.

خداوند هم بهشت را و هم دوزخ را به خود نسبت می دهد « وَ ادْخُلي‏ جَنَّتي»‏ (فجر:30)، « نارُ اللَّهِ الْمُوقَدَةُ» (همزه: 6) هر چه از عمر بهشت و دوزخ بگذرد ارحم الراحمین بودن خداوند و اشد المعاقبین او بیشتر در آنها جلوه خواهد کرد و بر شکوه نعمت های بهشتی و دردناکی عذاب های دوزخی اضافه خواهد شد! و چون جهان آخرت را نهایتی نیست و همچنین عمق اسماء خداوند دارای حدی نبوده و بی منتها است لذا سرور در بهشت و اندوه در دوزخ پایانی نداشته و هیچ عادی و تکرار نمی شود.

یکی دیگر از رابطه های «سخط» و «نیران» این است که وقتی انسان در دنیا مواظب خشم خداوند نباشد زندگی خود را جهنمی می سازد که شعله هایش درون او را می سوزاند. همان گونه که انسان معاصر، زندگی خویش را به جهنمی تبدیل نموده است!

شرح فراز چهارم:

«بِعَوْنِكَ» به يارى خود!

مضامین دعای روز یازدهم با توسل به اسم معین خداوند مورد درخواست قرار گرفته است. معین یعنی کمک کننده.

به کمک خداوند انسان این توفیق را پیدا می کند تا اهل احسان به دیگران باشد و با این احسان به دیگران کمک کند تا بر مشکلاتشان فائق آیند. خداوند با کمک به محسن شدن انسان ها همه را به یاری یکدیگر ترغیب می کند و همچنین با بیدار نگه داشتن وجدان انسان ها جلوی سرکشی آنها را گرفته و آنها را از ستم به یگدیگر باز می دارد. خداوند به حلم و فرو نشاندن خشمش نمی گذارد تا زندگی انسان ها سراسر دوزخی شود که در آن هیچ گیاه ایمانی نروید و هیچ سرو انسانیتی رشد کند. این ها همه کمک های خداوند به بشریت است. هر چند با این همه بعضی از انسان ها آن قدر سرکش هستند که کمک خداوند را پس زده و با لئامت و پستی از زشتی های خود متأسف نبوده بلکه به آن می بالند.

شرح فراز پنجم دعای روز یازدهم ماه رمضان

«یا غِيَاثَ الْمُسْتَغِيثِينَ» اى فريادرس فرياد خواهان!

استغاثه ی موجودات هستی

غوث به معنای نجات دادن و مورد حمایت قرار دادن شخصی است که به شدت دچار سختی شده است؛ آنقدر سخت که او را به فریاد وا داشته است.

در آیات زیادی از قرآن به این حقیت تصریح شده است که وقتی حلقه ی بلا در زندگی انسان تنگ و تنگ تر می شود و او به سختی ناامید شده و از هراس بی کسی فریاد می کشد و بدون آن که کسی را مد نظر داشته باشد تنها فریاد می کشد، خداوند در کار او گشایش ایجاد می کند و به فریادش می رسد هرچند پس از حل مشکل او حلال مشکلش را فراموش می کند و باز با انحراف از اصول انسانیت و ایمان خود را دچار مشکلات جدیدی می سازد و چرخه همچنان ادامه می یابد. « قُلْ مَنْ يُنَجِّيكُمْ مِنْ ظُلُماتِ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ تَدْعُونَهُ تَضَرُّعاً وَ خُفْيَةً لَئِنْ أَنْجانا مِنْ هذِهِ لَنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِرينَ، قُلِ اللَّهُ يُنَجِّيكُمْ مِنْها وَ مِنْ كُلِّ كَرْبٍ ثُمَّ أَنْتُمْ تُشْرِكُونَ » (انعام: 63 و 64)

دیدگاهتان را بنویسید