شرح دعای روز بیست و هفتم ماه رمضان

شرح دعای روز بیست و هفتم ماه رمضان در چهار فراز : 1. فلسفه ی وضو و غسل 2. رابطه ی عیب و گناه  3. تقوای قلب 4. لغزش اثر گناه!

دعای روز بيست و هفتم‏

«اللَّهُمَّ اغْسِلْنِي فِيهِ مِنَ الذُّنُوبِ وَ طَهِّرْنِي فِيهِ مِنَ الْعُيُوبِ وَ امْتَحِنْ قَلْبِي فِيهِ بِتَقْوَى الْقُلُوبِ يَا مُقِيلَ عَثَرَاتِ الْمُذْنِبِينَ »

ترجمه: اى خدا در اين روز مرا از گناهان پاكيزه گردان و از هر عيب و نقص پاك ساز و دلم در آزمايش، رتبه ی دل هاى اهل تقوى بخش اى پذيرنده ی عذر لغزش هاى گناهكاران.

رمضان

شرح دعای روز بیست و ششم ماه رمضان

شرح فراز اول:

«اللَّهُمَّ اغْسِلْنِي فِيهِ مِنَ الذُّنُوبِ » اى خدا در اين روز مرا از گناهان پاكيزه گردان!

فلسفه ی وضو و غسل

وقتی انسان وضو یا غسل می کند بدن خود را می شوید و این را تلاشی می داند برای تطهیر درون خود. هر چند ظاهر بدن انسان و تطهیر آن ربطی به پاکیزه شدن درون انسان ندارد ولی این عمل همراه با دعایی که بر زبان جاری می شود برای آمرزش گناهان و پاک شدن از آنها ترکیبی زیبا از نیایش را فراهم می سازد.

نیایش و دعا محدود به زبان و الفاظ نمی شود؛ دستی که بالا می رود، سری که پایین می آید، شکستگی که در صدا به وجود می آید، انگشتی که اشاره می کند و می لرزد ، دویدنی که بین دو کوه صفا و مروه انجام می گیرد، طائفی که به گرد خانه خدا  می گردد،

وقوفی که در عرفات می شود، بیتوته ای که در منا صورت می پذیرد، سنگی که به جمرات زده می شود، احرامی که پوشیده می گردد، سجده ای که بر خاک باید بشود همه و همه رفتاری ترکیب یافته با دعاهای زبانی است که نیایش را به تصویر می کشد.

غسل نیایشی است که به تصویر کشده شده است. مؤمن در این فراز از دعای روز بیست و هفتم از خداوند می خواهد که خودت غسلم بده! که من هرچه غسل کردم از گناه پاک نشدم!

شرح فراز دوم دعای روز بیست و هفتم ماه رمضان

«وَ طَهِّرْنِي فِيهِ مِنَ الْعُيُوبِ » و از هر عيب و نقص پاك ساز!

رابطه ی عیب و گناه

گناه بر اساس عیوبی صورت می گیرد که در انسان نهادینه شده است. اگر انسان از عیوب پاک شود از گناهان نیز فاصله می گیرد. در مقابل اعمال صالح، اعمالی است که هماهنگ با فضائل اخلاقی هستند که در انسان ملکه گشته اند.

وقتی کسی سوء ظن داشته باشد دچار تجسس می شود و بعد از تجسس، نتیجه آن را به صورت بدگویی و غیبت به دیگران می گوید. درباره آنها قضاوت کلی نموده و بر آنها بر چسب می زند وبرایشان لقب می سازد.

سوء ظن یک عیب است که اگر بر طرف نشود نهایتا کار انسان را به غیبت و بهتان می کشاند. (با توجه به آیات 11 و 12 سوره حجرات)

تا انسان از عیب رهایی نیابد از گناه خلاصی ندارد. عیوب ریشه را خراب می کند؛ بدون اصلاح ریشه، دیگر تلاش ها پرداختن به شاخه است.

و همچنین زهد و بی رغبتی به اندوخته های دنیا سبب می شود تا انسان بدون منت به دیگران احسان کند و ببخشد و جود نماید. اگر بخشش، بدون فضیلت زهد صورت گیرد قطعا فرد بخشنده چشمش به دنبال چیزی است که بخشیده است لذا همیشه بخشش هایش و نام آنهایی را که کمکشان نموده است به خاطر دارد و هر چند گاهی به آنها یادآور می شود که چه کارهایی برای آنها انجام داده است.

اعمال به ظاهر خوب هم می تواند به خاطر تهی بودن از فضائل اخلاقی تبدیل به اعمال فاسد شود همچنان که بخشش با منت انسان را فاسد می کند.

شرح فراز سوم:

«وَ امْتَحِنْ قَلْبِي فِيهِ بِتَقْوَى الْقُلُوبِ » و دلم در آزمايش، رتبه ی دل هاى اهل تقوى بخش!

تقوای قلب

در این فراز دعای روز بیست و هفتم مؤمن از خداوند می خواهد که دلش را در این ماه مبارک برای متقی بودن وَرز داده و تمرین دهد. یعنی در این ماه زمینه ی تمرین کردن برای تقوای بیشتر را برای او فراهم سازد.

قرآن نشانه ی عمده ی تقوای دل را تعظیم شعائر میداند: « مَنْ يُعَظِّمْ شَعائِرَ اللَّهِ فَإِنَّها مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ» (حج: 32) شعائر به معنای نشانه هاست. مثل نماز که نشان عبودیت است و مثل حج که نشان وحدت است و مثل زکات که نشان همیاری است و همه ی اینها مقدمه ی تقوا و خدا ترسی است.

وقتی تقوا دردل نفوذ نکند شعائر دینی مورد تعظیم قرار نمیگیرد. نماز جدی گرفته نشده و از آن محافظت نمیگردد. زکات کم اهمیت انگاشته می شود و فلسفه ی حج که اتحاد مسلمین در مقابل کفار است و برائت از مشرکین ملازم با رمی جمرات است به فراموشی سپرده می شود.

ماه مبارک رمضان و اعمال و آداب مختلفی که در آن وجود دارد یکی از عمده ترین نشانه های تلاش انسان برای پاکی از گناه ورسیدن به غفران الهی است. در ماه رمضان شب قدر نهاده شده است و در این شب قرآن نازل شده است و همه ی ملائک حتی روح بزرگ ترینشان به زمین می آیند! در این ماه اوج شقاوت انسان و ناسپاسی او نسبت به بهترین خلق خدا به عرصه ظهور رسیده است و علی کشته شده است.

این همه نشانه برای حضور رحمت خداوند و اندوه از کفران انسان، زمینه را برای بسیاری از عروج ها و تفکرات آماده می سازد. و این همه، تمرین و ممارستی بزرگ برای نفوذ تقوا و خشیت و درک مقام در قلب و روح انسان است.

شرح فراز چهارم دعای روز بیست وهفتم ماه رمضان

«يَا مُقِيلَ عَثَرَاتِ الْمُذْنِبِينَ » اى پذيرنده ی عذر لغزش هاى گناهكاران!

لغزش اثر گناه!

«ذَنَب» به معنای دم حیوان است. به گناه «ذنب» گفته می شود زیرا آثار شوم آن همواره مثل دُم در پی انسان است. یکی از آثار تأسف بار گناه لغزش های پی  در پی در امور مختلف مادی و معنوی است. و این به خاطر کم نور شدن قلب است.

گناه قلب را کدر می سازد لذا نور خداوند از آن منعکس نمی  شود و قدرت تشخیص ضعیف می شود. خداوند نیروی فرق گذاری بین حق و باطل را تنها به پرهیزکاران داده است. « إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقانا» (انفال: 29)

گنهکار لغزش هایش بسیار است. گناه سبب شده است تا قطار زندگی اش از ریل تدبیر خارج شود و نتواند امور زندگی اش را به خوبی تدبیر نماید. در این فراز از دعا مؤمن از خداوند می خواهد که یکی از عمده ترین آثار گناهانش را که لغزش های فراوان اوست ببخشد و اقاله کند.

غفران به معنی پوشاندن گناه است. پوشاندن گناه به معنای جلوگیری از آثار آن است. وقتی از خداوند خواسته می شود تا از لغزش های گناهکارن درگذر یعنی گناهان آنها را مورد مغفرت قرار بده!

دیدگاهتان را بنویسید