شرح دعای روز اول ماه رمضان در هفت فراز : 1. روزه داران 2.نماز گزاران واقعی 3.غفلت از خداوند 4.بخشش گناه 5.تسبیح خداوند 6.بخشش دیگران 7.غرور،مانع عفو گناهان

دعای روز اول:

«اللهم اجْعَلْ صِيَامِي فِيهِ صِيَامَ الصَّائِمِينَ وَ قِيَامِي فِيهِ قِيَامَ الْقَائِمِينَ وَ نَبِّهْنِي فِيهِ عَنْ نَوْمَةِ الْغَافِلِينَ وَ هَبْ لِي جُرْمِي فِيهِ يَا إِلَهَ الْعَالَمِينَ وَ اعْفُ عَنِّي يَا عَافِيا عَنِ المجرمین»

ترجمه: خدايا روزه ی مرا در اين روز مانند روزه ی روزه داران حقيقى قرار ده و اقامه ی نمازم را مانند نمازگزاران واقعى مقرر فرما و مرا از خواب غافلان هوشيار ساز و هم در اين روز جرم و گناهم را ببخش اى خداى عالميان‏و از زشتي هايم عفو فرما اى عفو كننده از گناهكاران عالم!

شرح فراز اول دعای روز اول ماه رمضان

«اللَّهُمَّ اجْعَلْ صِيَامِي فِيهِ صِيَامَ الصَّائِمِينَ» خدايا روزه ی مرا در اين روز مانند روزه ی روزه داران حقيقى قرار ده!

صائمین چه کسانی هستند؟

صائمین کسانی هستند که بیشتر روزهای سال را روزه هستند و به این عنوان شهرت دارند. مشخص است که بسیاری از مؤمنین به خاطر ضرورت های زندگی و یا دلایل دیگر نمی توانند این چنین باشند .

در این دعا از خداوند خواسته شده است که با روزه روز اول ماه مبارک رمضان، نام ما را در زمره ی صائمین قرار بده! یکی دیگر از صفات صائمین این است که آتش دوزخ برآنها حرام است.

به «مالک» یا همان فرشته ی نگهبان دوزخ گفته شده است: «یا مالک أغلِق ابوابَ الجحیمِ عَنِ الصّائمین، ای مالک! درب های دوزخ را روی روزه داران ببند!» زیرا روزه سبب می شود تا شهوت و خشم و دیگر زشتی ها که تمامی آنها به این دو بر می گردد سراغ روزه دار نیاید و لذا همه ی راه ها و درب های دوزخ به روی او بسته خواهد بود.

روزه از اون جهت که انجام یک فرمان الهی است از یک سو و از سوی دیگر به دلیل ضعف جسمانی که بر انسان قالب می شود باعث این می شود که قدرت خشم و شهوت به مقدار زیادی سرکوب شود.

شرح فراز دوم:

«قِيَامِي فِيهِ قِيَامَ الْقَائِمِينَ» و اقامه ی نمازم را مانند نمازگزاران واقعى مقرر فرما!

قائمین کسانی هستند که از هر فرصتی برای عبادت استفاده می کنند مدام در حال عبادت هستند آن چنان که امام علی (علیه السلام) شبانه روز هزار رکعت نماز می خواند. همانطور که مشغول کار بود نماز مستحبی را نیز می خواند. لازم به توضیح است که در نماز مستحبی در حال حرکت رعایت قبله لازم نیست و می توان به جای رکوع و سجده تنها با سر اشاره نمود.

قرآن اصحاب خاص پیامبر اسلام را این چنین توصیف می کند:

« تَراهُمْ رُكَّعاً سُجَّداً يَبْتَغُونَ فَضْلاً مِنَ اللَّهِ وَ رِضْواناً سيماهُمْ في‏ وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُود» (فتح: 29)

«كانُوا قَليلاً مِنَ اللَّيْلِ ما يَهْجَعُونَ» (ذاريات: 17)

به خود پیامبر هم می فرماید: « قُمِ اللَّيْلَ إِلاَّ قَليلاً» (مزمل: 2)

انسان های معمولی توان این میزان از عبادت را ندارند لذا از خداوند در روز اول ماه مبارک رمضان می خواهند که خداوند عبادات آنها را در این ماه همانند عبادت اولیای خاصش قرار دهد.

شرح فراز سوم دعای روز اول ماه رمضان

«وَ نَبِّهْنِي فِيهِ عَنْ نَوْمَةِ الْغَافِلِينَ» و مرا از خواب غافلان هوشيار ساز!

امام صادق (علیه السلام) در مصباح الشریعه (ص: 44) می فرماید:

« نَمْ نَوْمَ الْمُعْتَبِرِينَ وَ لَا تَنَمْ نَوْمَةَ الْغَافِلِينَ فَإِنَّ الْمُعْتَبِرِينَ مِنَ الْأَكْيَاسِ يَنَامُونَ اسْتِرَاحَةً وَ لَا يَنَامُونَ اسْتِبْطَاراً وَ قَالَ النَّبِيُّ ص تَنَامُ عَيْنَايَ وَ لَا يَنَامُ قَلْبِي‏.»

“در هنگام خواب، بايد خواب تو مانند خواب اهل عبادت باشد. به تحقيق كه اهل عبادت كه اهل علم و كياست‏اند، به قدر ضرورت و از براى قوّت عبادت و دفع كسالت، خواب مى‏كنند، نه از روى طغيان و خواهش نفس. حضرت رسول(صلّى اللّه عليه و آله وسلم) فرموده اند که در هنگام خواب، چشمم در خواب است ولی دلم بيدار”.

در فراز سوم از دعای روز اول بنده این چنین از خداوند می خواهد که خدایا! من را از خواب غفلت بیدار کن! نه هنگام خواب جزء غافلین باشم و نه هنگام بیداری. اگر گوشتی بر تن ما می روید و یا لبخندی بر لبانمان می نشیند همه به خاطر غبار غفلتی است که روی قلب ما را پوشانده است.

چرا که در حدیث است که اگر حیوانات آنچه شما انسان ها از برزخ و قیامت و جهنم و بهشت می دانید می دانستند بدن هایشان به شدت نحیف و لاغر می شد و در حدیث دیگر از خندیدن در قبرستان و یا هنگام تشیع جنازه به شدت نهی شده است و آن را نشان غفلت بسیار زیاد دانسته است.

نتیجه اینکه انسانی که دائما به یاد خدا باشد همه چیز او روی حساب و کتاب است خواب زیاد و شکم پروری ندارد و نفس در برابر او ذلیل و بی قدرت است.

شرح فراز چهارم

«وَ هَبْ لِي جُرْمِي فِيهِ» و هم در اين روز جرم و گناهم را ببخش!

قرآن کریم درمورد مجرمین می فرماید : که این افراد انقدر گناه کردن که اعتقادات آنها به مرور کمرنگ شده تا به جایی می رسد که دیگر تاب قبول حقیقت را ندارند و در پذیرش آن لجوج شده اند.

در جای دیگر قران می فرماید : مجرمین هرچه تلاش کنند حتی روی آرامش را در دنیا نمی بینند، اگر برای دیگران از آسمان باران می بارد بر اینان انگار که سنگ می بارد

خداوند می فرمایند: آنها به خاطر هوسرانی هایشان و حتی به خاطر لجاجت گناه می کنند و وقتی گناهان آنها موجب مشکلاتی برای انها می شود، این مشکلات را به گردن خدا می اندازند و خدا را نسبت به خودشان ستمگر می دانند، وبه همین دلیل است که درب های بهشت همیشه به روی آنها بسته است.

ضرب المثلی است که می گوید تخم مرغ دزد شتر مرغ دزد میشه : یعنی اینکه شاید برای یک فرد در اول کار دزدیدن کار غیر قابل قبولی باشه اما وقتی همان اولین کار انجام میشه دیگه کارهای بعدی خیلی راحت میشه و دیگه برای اون عمل دزیدن اشکالی ندارد و حتی شاید برای خودش هم دلیل منطقی هم بیاورد.

گناه هم اینطوریه شاید فرد در اولین بار به سختی آن را انجام دهد اما در دفعات بعد مثل آب خوردن می شود.

شرح فراز پنجم دعای روز اول ماه رمضان

« يَا إِلَهَ الْعَالَمِينَ» اى خداى عالميان.

همه ی موجودات جهان هستی تسبیح گوی خداوند هستند« إِنْ مِنْ شَيْ‏ءٍ إِلاَّ يُسَبِّحُ بِحَمْدِه» (اسراء: 44)

از رعد گرفته آن زمان که می غرد « يُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِه»‏ (رعد: 13)

تا آسمان ها و زمین « تُسَبِّحُ لَهُ السَّماواتُ السَّبْعُ وَ الْأَرْض‏» (اسراء 44)

تا هرکس که در آسمان ها و زمین است « يُسَبِّحُ لِلَّهِ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْض»‏ (جمعه: 1)

فرشتگان « وَ الْمَلائِكَةُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِم»‏ (شوری: 5)

و پرندگان « الطَّيْرُ صَافَّاتٍ كُلٌّ قَدْ عَلِمَ صَلاتَهُ وَ تَسْبيحَه‏ » (نور: 41)

و کوه ها « إِنَّا سَخَّرْنَا الْجِبالَ مَعَهُ يُسَبِّحْنَ بِالْعَشِيِّ وَ الْإِشْراقِ»  (ص: 18)

و خورشید و ماه و ستارگان و درختان و جانوران « أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يَسْجُدُ لَهُ … الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ وَ النُّجُومُ وَ الْجِبالُ وَ الشَّجَرُ وَ الدَّوَابُّ» (حج: 18)

اما انسان چه می کند؟ خیلی جالب است که با اینکه انسان در بالاترین درجه ی خلقت قرار دارد اما از همین جایگاه و نیروی اختیار سوء استفاده کرده و تبعیت از هوای نفس او را از یاد خدا باز داشته است.

خداوند به شدت انسان را ملامت می کند که: ای انسان! چه چیز تو را نسبت به پروردگار کریمت اینقدر مغرور ساخته است؟! « يا أَيُّهَا الْإِنْسانُ ما غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَريمِ» (انفطار: 6) و به خاطر نا سپاسیش بر او مرگ می فرستد: « قُتِلَ الْإِنْسانُ ما أَكْفَرَهُ» (عبس: 17) هر چند زیاد هستند انسان هایی که به تسبیح خداوند مشغول هستند ولی تأسف برای آن گروه بیشتری است که مستحق عذاب الهی شده اند. « أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يَسْجُدُ لَهُ … كَثيرٌ مِنَ النَّاسِ وَ كَثيرٌ حَقَّ عَلَيْهِ الْعَذابُ» (حج: 18)

شرح فراز ششم دعای روز اول ماه رمضان

«وَ اعْفُ عَنِّي» ‏‏و زشتي هايم را عفو فرما!

اگر انسان می خواهد که خدا اورا ببخشد اولین شرطش این است که خود انسان اهل گذشت و ببخشش باشد نه اینکه همه ی کینه هارا در دل نگه داشته باشد تا روز مبادا

در حدیثی آمده که گذشت و بخشش، شکر نعمت است: یعنی اینکه به پاس قدرتی که خداوند به شما داده است از آنها که در حق شما بدی کرده اند بگذرید.

قرآن می فرماید عفو کردن به تقوا نزدیک تر است. این در جواب اون عده افرادی است که میگن ( خب برای چی باید ببخشمش، حقمه، مالمه، اصلا خدا هم اجازه داده که قصاص کنم )

چرا که اون کسی که از همه بیشتر نیاز به عفو از خدای بزرگ دارد خود من هستم پس باید ببخشم تا بخشیده بشم.

البته خداوند دستور به عفو نمی دهد این حق هر فردی است که بدکاران در حق خودش را مجازات کند ولی از طرفی هم خداوند تضمین نمی کند که خودش نیز از حق مجازات کردن بدکاران بگذرد (اگر بگی که چون حقشه می خوام تنبیهش کنم خدا هم دقیقا همین کار رو درموردت می کنه). و این بسیار هراس انگیز تر است: « وَ لْيَعْفُوا وَ لْيَصْفَحُوا أَ لا تُحِبُّونَ أَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَكُم » (نور: 22)

شرح فراز هفتم

«يَا عَافِيا عَنِ الْمُجْرِمِينَ» اى عفو كننده از گناهكاران عالم!

همان گونه که قبلا اشاره شد «جرم» گناهی است که در قلب نفوذ کرده و موجب تزلزل اعتقادی شده است. لذا عفو از مجرم بالاترین نوع بخشش خداوند است. زیرا قرآن ورود مجرمین به بهشت را سخت تر از ورود شتر به سوراخ سوزن می داند.(اعراف: 40)

ولی قدرت کریمانه ی خداوند هر نا ممکنی را ممکن می سازد به شرط آن که انسانِ مغرور، در مقابل این همه جود و کرم سر فرود آورد و خاضعانه از او بخواهد که از جرمش درگذرد.

انسانی که هراس از خداوند دارد به همه ی گناهانش به چشم «جرم» نگاه می کند درست مثل شخصی که به سلامتی اش بسیار اهمیت می دهد، این شخص کوچکترین مرضش را مثل سرطانی می پندارد که باید به زودی آن را درمان نماید. لذا در این دعا با وجودی که هنوز انسان گنهکار، جزء مجرمین قرار نگرفته است ولی

خود را جزء آنها می پندارد و این به خاطر ترس زیادش از خداوند است.

 

اگه دوست داشتی کلیک کن که شرح دعای روز دوم ماه رمضان رو هم مطالعه کنی